Storytelling
In oktober 2014 volgde ik een workshop over Storytelling. Joke Van Himbeeck (CVO Leuven) vertelde ons een verhaal over Marie en de roversbende. Ze deed dat op schitterende wijze en ik hing werkelijk aan haar lippen!
Na het beluisteren van het verhaal gaf zij ons opdrachten die we telkens per 2 of per 3 moesten uitvoeren. Aan het soort opdrachten die we kregen, merkte je wel meteen dat Joke lesgeeft in een CVO en niet in een CBE. Toch ben ik "met een kop vol ideeën" naar huis gegaan.
Ondertussen heb ik er al een paar uitgeprobeerd. De eerste keer dat ik dat deed, was ik er niet helemaal gerust in. Was het niet wat te hoog gegrepen voor onze cursisten? Zouden zij zich voldoende kunnen inleven? Zouden ze het wel leuk vinden? Maar mijn twijfels waren ongegrond. Mijn cursisten waren zo mogelijk nog enthousiaster dan onze groep in Leuven.
De ene tekst leent zich uiteraard een stuk beter tot bepaalde opdrachten dan de andere tekst, maar de kunst bestaat er in dat je de juiste opdrachten bij de verhalen bedenkt. En hoe meer je de werkvorm gebruikt, hoe meer inspiratie je krijgt.
Na het beluisteren van het verhaal gaf zij ons opdrachten die we telkens per 2 of per 3 moesten uitvoeren. Aan het soort opdrachten die we kregen, merkte je wel meteen dat Joke lesgeeft in een CVO en niet in een CBE. Toch ben ik "met een kop vol ideeën" naar huis gegaan.
Ondertussen heb ik er al een paar uitgeprobeerd. De eerste keer dat ik dat deed, was ik er niet helemaal gerust in. Was het niet wat te hoog gegrepen voor onze cursisten? Zouden zij zich voldoende kunnen inleven? Zouden ze het wel leuk vinden? Maar mijn twijfels waren ongegrond. Mijn cursisten waren zo mogelijk nog enthousiaster dan onze groep in Leuven.
De ene tekst leent zich uiteraard een stuk beter tot bepaalde opdrachten dan de andere tekst, maar de kunst bestaat er in dat je de juiste opdrachten bij de verhalen bedenkt. En hoe meer je de werkvorm gebruikt, hoe meer inspiratie je krijgt.
Waaraan dankt deze werkvorm nu zijn succes?
Storytelling is de meest natuurlijke vorm van communicatie. Zelfs moeilijke informatie wordt gemakkelijker onthouden wanneer we het in een verhaal aanbieden. Bovendien zit er in een verhaal ook meestal een logische opeenvolging, samenhang, ... Een verhaal geeft betekenis aan datgene wat gebeurt, vertelt waarom iets gebeurt.
Ik werk vaak met verhalen van de Hodja (of de Joha zoals hij ook wel genoemd wordt). De cursisten vinden deze verhalen vaak heel leuk. Ze zijn er ook mee vertrouwd (vooral Turkse en Maghrebijnse cursisten en cursisten uit het Midden-Oosten) en vertellen soms spontaan nog andere verhalen van de Hodja die ze kennen. Cursisten uit een aantal West-Afrikaanse landen zijn dan weer vertrouwd met Anansi, de spin.
Een greep uit de oefeningen die ik reeds gaf bij de verhalen van de Hodja:
Het verhaal in groep navertellen
Je geeft je cursisten de opdracht om het verhaal na te vertellen, waarbij elke cursist één zin 'verder breit' aan het verhaal. Lijkt makkelijk, maar is het niet!
De stoel der Waarheid
Je nodigt een cursist uit om te gaan zitten op een stoel vooraan in de klas en vragen over het verhaal te beantwoorden. Ik verplicht geen enkele cursist daartoe, enkel wie dat wil gaat op de stoel zitten. Vanaf dat moment is die cursist "de Alwetende". Hij/zij kent de antwoorden op alle vragen. De andere cursisten mogen nu vragen stellen over het verhaal. De cursist met de hoed beantwoordt deze vragen.
De cursisten gaan in eerste instantie meestal vragen stellen waarop ze het antwoord in het verhaal gehoord hebben. Na een paar vragen van de cursisten, stelt je zelf een vraag waarop het antwoord niet gegeven werd in het verhaal en waarop de cursist dan zelf een antwoord moet fantaseren. Moedig de cursist aan om dit ook te doen. Hij/zij zit immers op de magische Stoel der Waarheid en weet dus sowieso het antwoord op alles vragen. Hoe gekker het antwoord, hoe beter! De eerste keer dat je die oefening uitvoert, zal ze wellicht stroef verlopen (en misschien zelfs helemaal niet lukken), maar volharding is de boodschap!
Wellicht zal je aanvankelijk de cursisten wat op weg moeten helpen door op vragen met een bekend antwoord te reageren als volgt: "Oh, maar dat weten we al. Dat hebben we al gehoord in het verhaal. Maar misschien zijn er nog andere dingen die jullie willen weten, ..." en eventueel geef je dan nog een paar voorbeelden.
Uiteraard kunnen er nog andere cursisten op de stoel der waarheid plaatsnemen.
Het verhaal naspelen
De cursisten worden in groepen gedeeld. In elke groep zitten er zoveel spelers als er personages in het verhaal zijn. De groepjes bereiden het 'toneeltje' voor, jij helpt waar nodig. Het toneeltje wordt vervolgens klassikaal naar voor gebracht.
Foto kiezen
Je deelt de klas in groepjes van een 3 à 4-tal mensen en je geeft aan elk groepje een stapeltje foto's (elk groepje heeft dezelfde foto's).
De cursisten moeten nu binnen hun groepje beslissen op welke foto het hoofdpersonage staat en motiveren waarom. Indien de gekozen foto's niet dezelfde zijn in alle groepjes, moeten de cursisten elkaar van hun gelijk trachten te overtuigen.
Je deelt de klas in groepjes van een 3 à 4-tal mensen en je geeft aan elk groepje een stapeltje foto's (elk groepje heeft dezelfde foto's).
De cursisten moeten nu binnen hun groepje beslissen op welke foto het hoofdpersonage staat en motiveren waarom. Indien de gekozen foto's niet dezelfde zijn in alle groepjes, moeten de cursisten elkaar van hun gelijk trachten te overtuigen.
Je kan deze oefening ook met voorwerpen doen. Zo kregen mijn cursisten bij het verhaal "De sleutel van Hassan" een stapeltje foto's met allemaal verschillende sleutels. Zij moesten nu binnen hun groepje tot een consensus komen welke van die sleutels de sleutel van Hassan was.
Ik had het geluk dat de groepen niet dezelfde sleutel hadden gekozen en ze hebben toch wel heel wat argumenten op tafel moeten brengen vooraleer ze de anderen konden overtuigen. Ik vond dat ze dit heel goed deden. Ze keken echt naar de details op de foto. Zo was er een cursiste die zei dat de sleutel van de andere groep (1ste foto links op de middelste rij) onmogelijk een sleutel van een deur kon zijn. Als je goed naar de foto keek, dan zag je immers dat het een sleutel van een schuif was. En ze had gelijk! Uiteindelijk werd gekozen voor de sleutel op de foto in het midden van het blad.
Ik had het geluk dat de groepen niet dezelfde sleutel hadden gekozen en ze hebben toch wel heel wat argumenten op tafel moeten brengen vooraleer ze de anderen konden overtuigen. Ik vond dat ze dit heel goed deden. Ze keken echt naar de details op de foto. Zo was er een cursiste die zei dat de sleutel van de andere groep (1ste foto links op de middelste rij) onmogelijk een sleutel van een deur kon zijn. Als je goed naar de foto keek, dan zag je immers dat het een sleutel van een schuif was. En ze had gelijk! Uiteindelijk werd gekozen voor de sleutel op de foto in het midden van het blad.
De reporter ter plaatse
De cursisten werken opnieuw in groepjes. Ze moeten het verhaal nu brengen in de vorm van een interview, waarbij de ene persoon een reporter is die vragen stelt aan "getuigen" ter plaatse. Een heel leuke opdracht, maar niet elk verhaal is er voor geschikt.
Het verhaal vanuit één perspectief vertellen
Joke gaf ons deze opdracht tijdens de workshop. Voor mijn cursisten bleek die véél te moeilijk. Ik vertel nu zelf het verhaal vanuit het perspectief van een van de personages en mijn cursisten moeten dan raden welk personage ik was. Dit blijkt vaak al moeilijk genoeg te zijn voor cursisten van CBE.
Een reclameslogan bedenken
Bij het verhaal "De thee" gaf ik mijn cursisten de opdracht om een reclameslogan te bedenken voor 'thee met zout'. Ik was bang dat de oefening wat te moeilijk zou zijn, maar ik wou het toch eens uitproberen. Tot mijn verbazing lukte dit heel goed!
En dit maakten zij ervan:
De cursisten werken opnieuw in groepjes. Ze moeten het verhaal nu brengen in de vorm van een interview, waarbij de ene persoon een reporter is die vragen stelt aan "getuigen" ter plaatse. Een heel leuke opdracht, maar niet elk verhaal is er voor geschikt.
Het verhaal vanuit één perspectief vertellen
Joke gaf ons deze opdracht tijdens de workshop. Voor mijn cursisten bleek die véél te moeilijk. Ik vertel nu zelf het verhaal vanuit het perspectief van een van de personages en mijn cursisten moeten dan raden welk personage ik was. Dit blijkt vaak al moeilijk genoeg te zijn voor cursisten van CBE.
Een reclameslogan bedenken
Bij het verhaal "De thee" gaf ik mijn cursisten de opdracht om een reclameslogan te bedenken voor 'thee met zout'. Ik was bang dat de oefening wat te moeilijk zou zijn, maar ik wou het toch eens uitproberen. Tot mijn verbazing lukte dit heel goed!
En dit maakten zij ervan:
Een voorbeeld van zo'n uitgewerkte les kan je hier downloaden. Nog meer materiaal vind je op KlasCement.
In het filmpje hieronder vind je nog meer suggesties van Alison Smith om te werken met een verhaal. Er zijn een paar leuke ideeën bij.
|
|
